Ochrona papryki przed chorobami

Pomimo mnogości odmian papryki słodkiej oferowanych do uprawy pod osłonami, do tej pory nie ma wśród nich odmian odpornych na podstawowe patogeny atakujące nad - i podziemne części rośliny. Stąd też w uprawie papryki szczególne znaczenie mają działania profilaktyczne, takie jak: przestrzeganie zasad higieny, zmianowanie, systematyczne odkażanie podłoża, prawidłowo przeprowadzene zabiegi pielęgnacyjne, kształtowanie właściwego mikroklimatu w pomieszczeniu uprawowym oraz prawidłowe nawożenie.

Choroby grzybowe papryki

Zgorzel siewek papryki

Zgorzel siewek papryki (Pythium sp., Phytophthora sp., Fusarium sp. i inne)

Zgorzel siewek jest przyczyną zamierania siewek lub młodych roślin. Chorobotwórcze grzyby mogą atakować siewki jeszcze przed okresem wschodów (zgorzel przedwschodowa). W okresie późniejszym porażone rośliny przewracają się, a tkanka w miejscu zetknięcia z powierzchnią ziemi jest wodnista, miękka, koloru brązowego - i zamierają (zgorzel powschodowa). Niekiedy porażone rośliny mogą przeżyć, wówczas dolna część łodygi jest lekko zdrewniała, koloru brunatnego.

Sprawcy zgorzeli siewek są najbardziej niebezpieczni wówczas, gdy podłoże do uprawy jest zbyt wilgotne i o niskiej temperaturze (poniżej 12oC). Ponadto, chorobie sprzyja mała intensywność światła, zbyt gęsty i głęboki wysiew nasion.

Profilaktyka i zwalczanie.

Należy wysiewać zdrowe i odkażone nasiona do parowanego podłoża. W okresie produkcji rozsady utrzymywać umiarkowaną wilgotność podłoża i powietrza. Wczesną rozsadę doświetlać i podlewać profilaktycznie Grevitem 200 SL w stężeniu 0,2% (do 1,5 l cieczy na 1 m2) (ekstrakt z grejpfruta wpisany jest na Listę substancji aktywnych, Załącznika I, część A , Dyrektywy EU 91/414).

Fytoftoroza papryki

Fytoftoroza papryki (Phytophthora capsici)

Choroba występuje na wszystkich częściach papryki. W okresie wschodów, grzyb jest jednym ze sprawców zgorzeli przed i powschodowej siewek. Łodyga i owoce papryki porażane są w miejscach stykania się z powierzchnią ziemi. Miejsca porażone mają początkowo postać ciemnozielonych, wodnistych plam, które w późniejszym czasie wysychają i przebarwiają się na brązowo.

Części roślin znajdujące się ponad miejscem infekcji więdną, z czasem cała roślina zamiera. Często porażona część łodygi jest w środku pusta, a ponad strefą zgnilizny nie występuje zbrązowienie wiązek naczyniowych. Porażone owoce stają się ciemnozielone i wodniste, a na ich powierzchni pojawia się biały nalot grzybni.

Grzyb wnika także do nasion, które przy silnym porażeniu brązowieją.

Choroba występuje u papryki uprawianej pod osłonami, na glebach okresowo zbyt wilgotnych. Chorobie sprzyja nadmiar azotu w formie amonowej, zbyt wysoki odczyn gleby, duże zasolenie oraz nadmierne podlewanie w czasie upałów.

Profilaktyka i zwalczanie.

Unikać nawożenia wapnem tlenkowym. Nie uprawiać papryki w monokulturze i po pomidorach. Stosować termiczne odkażanie gleby i podłoży ogrodniczych w temperaturze 80 - 90oC prze 15-20 minut. Rośliny sadzić bezpośrednio po dezynfekcji lub dopiero po 30 dniach. Profilaktycznie, podlewać rośliny 2-3 razy co 7-10 dni środkiem Grevit 200 SL w stężeniu 0,2% w ilości 100-150 ml cieczy pod roślinę.

Szara pleśń papryki

Szara pleśń (Botrytis cinerea) Najbardziej pospolita choroba w uprawach roślin pod osłonami. Porażone części roślin (liście, pędy, owoce) są początkowo oliwkowoszare, wodniste, miękkie. Później, na porażonej powierzchni pojawia się biaława grzybnia, stopniowo szarzejąca. Wewnątrz obfitego nalotu grzybni powstają ziarniste twory- sklerocja, będące formami przetrwalnikowymi grzyba.

Grzyb przenosi się z nasionami, zimuje w resztkach roślinnych w postaci sklerocjów. Rozwojowi choroby sprzyja wysoka wilgotność powietrza i niskie temperatury podczas uprawy (poniżej 15oC), niedostateczne wietrzenie pomieszczeń uprawowych, zbyt duże zagęszczenie roślin. Grzyb jest typowym saprofitem i poraża najczęściej uszkodzone mechanicznie części roślin, owoce przy szypułkach i miejsca zranień.

Profilaktyka i zwalczanie.

Należy intensywnie wietrzyć pomieszczenia uprawowe, zwłaszcza tunele foliowe. Usuwać dolne starzejące się liście. W okresach obniżenia się temperatury- zwłaszcza w nocy, należy uruchamiać ogrzewanie tuneli i szklarni. Opryskiwać profilaktycznie 2-3 razy w odstępach 7-10 dni środkiem Grevit 200 SL (0,2%).

Zgnilizna twardzikowa papryki

Zgnilizna twardzikowa (Sclerotinia sclerotiorum) Choroba występuje najczęściej na papryce uprawianej pod osłonami z folii. Grzyb jest typowym polifagiem i poraża wiele roślin uprawnych jak pomidory, sałatę, oberżynę i inne. čródłem patogenu jest gleba, w której sklerocja-formy przetrwalnikowe grzyba zachowują żywotność prze 3-4 lata.

Pierwszymi objawami choroby są więdnące, zasychające liście i owoce. Na zakażonej powierzchni pędów, zwłaszcza u podstawy pędów, pojawia się biały nalot grzybni. Wewnątrz zbitej grzybni widoczne są czarne, wielkości ziaren pszenicy, sklerocja grzyba. Wypełniają one również wnętrze pędu- miejsca po zniszczonym przez patogena rdzeniu. Grzyb poraża starsze rośliny.

Profilaktyka i zwalczanie.

Usuwać i palić porażone rośliny lub głęboko je zaorywać.Termicznie, co 2 lata odkażać glebę i podłoża w szklarniach i tunelach foliowych. Nie uprawiać papryki w monokulturze i innych roślinach żywicielskich. Opryskiwać profilaktycznie rośliny środkiem Grevit 200 SL w stężeniu 0,2%.

Choroby bakteryjne papryki

Bakteryjna cętkowatość papryki

Bakteryjna cętkowatość papryki (Pseudomonas syringae) Sprawcą choroby jest bakteria, która poraża także pomidory w uprawach polowych i pod osłonami.

Bakteria poraża liście łodygi, owoce i pąki kwiatowe. Na liściach występują brunatno-czarne, nieregularne plamy z żółtawą obwódką. Na owocach plamy są koloru brunatno-czarnego bez obwódki, średnicy do 1 cm, nie powiększające się w miarę wzrostu owoców. Choroba występuje jedynie, gdy papryka uprawiana jest w bliskim sąsiedztwie pomidorów, porażonych przez bakteryjną cętkowatość.

Profilaktyka i zwalczanie.

Zwalczanie tej choroby jest trudne i polega na termicznym odkażaniu nasion w wodzie o temperaturze 45-50oC przez 30 minut lub poprzez moczenie nasion w 1-1,5% roztworze podchlorynu sodu przez 1-2 minuty.

Podobnie jak w uprawie pomidorów chorobom bakteryjnym zapobiegamy także przez opryskiwanie fungicydami miedziowymi lub ekstraktem z grejpfruta - Grevit 200 SL (0,2%). Niektóre odmiany papryki np. Sweet Yellow wykazują odporność na tę chorobę.

Mokra zgnilizna bakteryjna papryki

Mokra zgnilizna bakteryjna (Ervinia carotovora pv. carotovora) Sprawcą choroby jest bakteria, która jest polifagiem o szerokim zakresie roślin żywicielskich. Typowym objawem jest mokre gnicie owoców i łodyg przechodzą- ce w śluzowatą masę. Porażone owoce przypominają worki wypełnione płynem. Płyn z owocu papryki nie ma zapachu. Mokra zgnilizna papryki jest częstą choroba papryki uprawianej w tunelach foliowych. Bakteria zimuje w glebie.

Pierwotnym źródłem infekcji może być gleba z której patogen dostaje się na powierzchnię owoców wraz z cząstkami gleby lub kroplami wody w czasie podlewania. W okresie wegetacji bakteria przenoszona jest przez owady i mechanicznie podczas prac pielęgnacyjnych. Kapusta i ziemniaki uprawiane jako przedplon zwiększają ryzyko wystąpienia choroby na papryce.

Profilaktyka i zwalczanie.

Zwalczanie choroby polega na stosowaniu odpowiedniego zmianowania roślin, nawadniania kroplowego, unikaniu uszkodzeń mechanicznych roślin i owoców, zwalczaniu owadów. Owoce papryki należy zbierać dopiero po obeschnięciu roślin i samych owoców.

Śluzowate więdnięcie psiankowatych

Śluzowate więdnięcie psiankowatych (Pseudomonas solanacearum) Chorobę wywołuje bakteria, która znajduje się na liście patogenów kwarantannowych. Patogen poraża system wiązek naczyniowych papryki. Porażone rośliny więdną, liście i pędy boczne stopniowo od dołu więdną i zamierają. Przebieg choroby jest szybszy w wyższych temperaturach (powyżej 25oC). Na przekroju widoczne są zbrunatnienia wiązek przewodzących korzeni, łodygi i ogonków liściowych.

Po ściśnięciu poprzecznego przekroju widoczny jest wyciek śluzu bakteryjnego. Bakteria przenoszona jest z nasionami, może także zimować przez wiele lat w glebie skąd następuje pierwotna infekcja roślin poprzez system korzeniowy. Aby uniknąć chorób bakteryjnych i innych pochodzenia glebowego należy pamiętać przy uprawie papryki o regularnym odkażaniu podłoża w tunelach.

Choroby wirusowe papryki

Mozaika tytoniu na papryce

Mozaika tytoniu na papryce (Tobaco mosaic tobamovirus) Najczęstszym objawem choroby jest mozaika na liściach, zahamowanie wzrostu, zmniejszenie liczby owoców na roślinie, redukcja ścianek owoców, blaszka liściowa może być wyboista i wykazywać deformację.

Wirus występuje w postaci szczepów, które mogą wywoływać różne objawy chorobowe jak: nekrotyczne smugi na łodygach, nekrozy i smugi na owocach oraz zamieranie tkanek wewnątrz owoców. Na niektórych odmianach papryki wirus może wywoływać skręcanie się ku dołowi liści oraz opadanie zawiązków i owoców papryki. Częstym objawem może być także trwałe żółknięcie liści.

Objawy choroby są najsilniejsze w okresie wiosennym i późnojesiennym w czasie krótkich dni i małej intensywności światła. Choroba najczęściej występuje w bliskim sąsiedztwie uprawy pomidorów i tytoniu.

Źródłem choroby mogą być chore nasiona oraz porażone reszki roślinne i liczne chwasty. W okresie wegetacji wirus może być przenoszony mechanicznie na narzędziach, a także przez zwierzęta, owady i ptaki.

Profilaktyka i zwalczanie.

Zwalczanie choroby polega głównie na uprawie odmian odpornych, wysiewaniu wolnych od wirusa nasion do gleby odkażonej.

Mozaika pomidora na papryce

Mozaika pomidora na papryce (Tomato mosaic tobamovirus) Typowym objawem tego wirusa jest nekroza wzdłuż głównego nerwu blaszki liściowej oraz stopniowe jej więdnięcie i defoliacja.

Roślina nie zamiera, ale jest zahamowana we wzroście, a z bocznych śpiących oczek wyrastają nowe pędy, na których mogą występować łagodne objawy mozaiki. Wirus ten występuje częściej od wirusa mozaiki tytoniu. Głównym źródłem pierwotnej infekcji są chore pomidory rosnące w bliskim sąsiedztwie papryki.

Mozaika ogórka na papryce

Mozaika ogórka na papryce (Cucumber mosaic cucumovirus) Objawy tego wirusa mogą być widoczne na najmłodszych liściach, które zwijają się wzdłuż nerwu głównego, a nasada liścia jest jaśniejsza niż część wierzchołkowa.

Kolejnym etapem jest pojawienie się mozaiki na liściach oraz redukcja blaszki liściowej i zahamowanie rośliny we wzroście. Następuje także skrócenie międzywęźli oraz ogonków liściowych. Wierzchołkowa część liścia jest zaostrzona i wydłużona, niekiedy wydłużony jest cały liść.

Na owocach mogą występować objawy mozaiki w postaci żółtozielonych plam na tle normalnej zieleni, zwłaszcza od strony szypułkowej. Wirus może także powodować sterylność pyłku kwiatowego czego powodem jest brak zawią- zywania się owoców.

Wirus nie przenosi się z nasionami. Pierwotnym źródłem infekcji są wieloletnie rośliny porażone przez wirusa, np. bez czarny, chwasty, pokrzywa żegawka. W okresie wegetacji wirus przenoszony jest przez owady oraz w mniejszym stopniu mechanicznie podczas prac pielęgnacyjnych.

Profilaktyka i zwalczanie.

Zwalczanie wirusa polega na niszczeniu chwastów będących roślinami żywicielskimi. Chorobie można zapobiegać opryskując rośliny olejem parafinowym oraz zwalczaniem mszyc i innych owadów będących wektorami wirusa. Należy uprawiać odmiany z odpornością na tego wirusa.

Żródło: Ekologiczne metody uprawy Papryki w Gruncie i Pod Osłonami Materiały dla rolników Praca zbiorowa pod redakcją prof. dr hab. S. Kaniszewskiego